Erzurum
Nüfusu 762.021 olan Erzurum’un yüzölçümü 2.474.100 km2 dir. Doğu Anadolu Bölgesi’nde bulunan şehrin komşuları Artvin, Rize, Bayburt, Erzincan, Bingöl, Muş, Ağrı ve Kars’tır. İlkbaharda yemyeşil, kışın bembeyaz, sonbaharda sapsarı olan Erzurum Türkiye’nin en yüksek şehridir. Üzerinde bulunduğu yüksek plato, sıradağları ve yaylaları geniş yer tutuyor.
Ormanlık alanların geniş yer kapladığı Erzurum’un yüksek kesimlerinde sarıçam ve meşe ağaçları görülür. Çeşitli yenilebilir yabani meyve türleri bulunan şehrin Çoruh Vadisi’nde 100’den fazla endemik bitki tespit edilmiştir.
Erzurum’un Tarihi
Erzurum, tarih öncesi çağlardan beri sert iklim şartlarına rağmen her zaman bir yerleşim yeri olmuştur. Bunun nedeni ise önemli merkezlerin kavşak noktasında olması ve çevresinde bulunan verimli ovalardır. Karaz, Pulur ve Güzelova’da yapılan kazılar sonucunda Erzurum tarihinin Kalkolitik ve Eski Tunç çağına kadar uzandığı tespit edilmiştir.
Birçok egemenliğe ev sahipliği yapmış olan şehir Cumhuriyet tarihinde ön plana çıkmış ve Mustafa Kemal Paşa’nın liderliğinde düzenlenmiş olan Erzurum Kongresi’ni de tarihe yazdırmıştır. Milli Mücadelenin temellerinin atıldığı bu kongrede Türkiye’nin geleceği açısından bir yol haritası belirlenmiştir. Hatta Erzurum Kongresinin yapıldığı yer şu anda Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi olarak hizmet vermektedir.
Erzurum’un Kültürü
Erzurum’un yemek kültürüne baktığımızda doğu kültürünün ve iklim koşullarının etkisinin baskın olduğunu göreceksiniz. Et yemeklerinin ağırlıklı olduğu Erzurum mutfağında ilk akla gelen yemek Cağ Kebabı’dır. Döner etinin pişme öncesinde soğanla marine edilmesi ve yan yatırılmış şekilde pişirilmesinden sonra şişe geçirilerek servis edilmesi en önemli özelliklerindendir. Cağ Kebabını otantik Erzurum evlerinde yiyebileceğiniz gibi Cağ Kebabıyla ünlenmiş çeşitli restoranlarda da yiyebilirsiniz. Bu restoranlar arasında en iyilerden birisi Gel-Gör Restoran diğeri ise Koç Restoran. Cağ Kebabını yaparken hakkını veren restoranlara gittiğinizde yöreye özgü bir çok lezzetleri de bulabilirsiniz.
Bir diğer akla gelen yöresel yiyecek ise Kadayıf Dolması. Erzurum’un en meşhur tatlısı olan Kadayıf Dolması içine ceviz veya fıstık konularak kadayıfın dolma şeklinde sarılmasıyla hazırlanır. Ve kızgın yağda kızartıldıktan sonra üzerine şerbet dökülür ve servis edilir.
Erzurum Kete’si ise Erzurum’a gittiğinizde herhangi bir öğünde her zaman karşınıza çıkabilecek bir yiyecektir. İster yemeklerin yanında ister kahvaltıda ister atıştırmalık olarak yiyebilirsiniz.
Bunların dışında Su Böreği, Çaşır, Lor Dolması, Dut Çullaması, Hasuta, Lalanga, Şalgam Dolması, Aşotu Çorbas, Herle Aşı, Hingel yöreye özgü lezzetlerin öne çıkanlarındandır.
Ayrıca Erzurum Dadaşların Memleketi olarak da bilinmektedir. Dilimizde Dadaş kültürünü oluşturan Erzurumlular yiğit delikanlı, kardeş anlamına gelen kelimeyi sıklıkla kullanmaktadırlar.
Erzurum’da Nereye Gidilir?
Çifte Minareli Medrese
İki katlı, dört eyvanlı ve açık bir avludan oluşan medresenin yapılış tarihi 13. yüzyıla dayanıyor. 4. Murat zamanından tophane ve kışla olarak da kullanılan medrese günümüzde de sergilere ev sahipliği yapıyor ve genel olarak da çay bahçesi olarak hizmet veriyor. Erzurum’un simgelerinden biri olan medrese diğer illerde bulunan çifte minareli medreseler arasında da en büyük olanı.
Palandöken Dağı/ Palandöken Kayak Merkezi
Palandöken Kayak Merkezi dik ve uzun pistleriyle Dünya’da sayılı kayak merkezleri arasına giren Türkiye’de ise en uzun kayak pistlerine sahip olan kayak merkezi kar kalitesi ile de birçok kayakçı tarafından tercih edilme sebebi. Yakınında bulunan konforlu otelleri ve uluslararası alanda gelişmiş pistleri ile de biliniyor. Ayrıca yerel ve uluslararası olarak da şimdiye kadar pek çok festivale ev sahipliği yapmış ve yapmaya da devam ediyor.
Ayrıca Palandöken Dağı yazın dağcıların en çok tercih edilen adreslerinden bir tanesi. Araştırmacılar tarafından da ziyaret edilen dağda çeşitli endemik bitkiler de bulunuyor.
Yakutiye Medresesi
1310 yılında Cemaleddin Hoca Yakut Gazani tarafından yaptırılan medrese Cumhuriyet Caddesi’nde bulunuyor. Mimarisinde Erzurum Çifte Minareli Medrese’nin izleri görülen medresede kapalı avlu bulunuyor ve bu özelliği ile Anadolu’daki kapalı avlulu medresenin son örneklerinden olma özelliğini taşıyor. Anadolu kapalı avlulu medreselerin de en büyüğü medrese Türk-İslam mimarisi örneklerini yansıtıyor. Şimdi ise Etnografya Müzesi olarak hizmet veriyor.
Tortum Şelalesi / Tortum Gölü
Tortum Şelalesi ,Tortum Gölü’ndeki vadide bulunan kütleyi aşarak dökülür ve döküldüğü yerde dev kazanı oluşturur. Yaklaşık 50 metre yüksekliğinde olan şelale Dünya’nın en büyük şelalelerinden biridir. Çevresinde mesire alanları bulunan Tortum Şelalesi Erzurum merkeze 100 km uzaklıktadır. Doğa severlere eşsiz güzellikler sunan şelale ilkbahar aylarında artan görkemini şelalenin önünde bulunan izleme balkonundan seyretme şansına da sahipsiniz.
Üç Kümbetler
Anadolu’nun ilk Türk-İslam devleti olan Saltuklular zamanında yapılmış olan Üç Kümbetler Çifte Minerali Medrese’nin çok yakınında bulunuyor. Taş yapıların üçünün de birbirinden farklı mimaride olması en ilgi çeken özelliklerinden bir tanesi. Bir diğer önemli özelliği ise UNESCO’nun bu yapıyı döneminde yapılan en iyi taş işçiliği olarak seçmesi.
Erzurum ve Ulaşım
İl Dışı Ulaşım
Eğer Erzurum’a karayolu ile gitmek istiyorsanız İstanbul’a 1440, Ankara’ya 1080 ve İzmir’e yaklaşık 1670 km’dir. Yakın illerden gelmiyorsanız ister aracınızla olsun ister otobüsle bu mesafeyi karayolu ile gitmek sizin ve tatilinizin başlangıcı için yorucu olacaktır. Bunun yerine Erzurum Havalimanını kullanarak havayolunu tercih etmeniz daha mantıklı olacaktır. Erzurum havaalanı Erzurum merkeze 16 km’dir. Erzurum’dan karşılıklı olarak iç hatlarda İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Bursa, Adana ve Kıbrıs’a seferler düzenlenmektedir. Dış hatlarda ise yine karşılıklı olarak Barselona, Brüksel, Paris, Amsterdam ve Londra’ya seferler düzenlenmektedir.
Bir diğer seçenek ise hem tren yolculuğunda keyif yapıp hem de kayak için Erzurum’a gideyim diyorsanız şanslısınız çünkü Doğu Ekspresi Erzurum’dan geçiyor. Doğu Ekspresi ile yolculuğunuzu uzatıp yolculuk konforunuzu arttırabilirsiniz.
İl içi Ulaşım
Kendi aracınız dışında şehir içinde otobüs ve taksi dışında başka bir şehir içi ulaşım alternatifi yoktur.
Diğer Destinasyonlar
- Ulu Cami
- Erzurum Kongre ve Milli Mücadele Müzesi
- Erzurum Kalesi
- Atatürk Evi Müzesi
- Çobandede Köprüsü
- Erzurum Saat Kulesi
- Erzurum Tabyalar
- Haho Kilisesi / Taş Cami
- İspir Yedigöller
- Kurşunlu Medresesi