Jetlag uzun uçak yolculukları sırasında değişen saat dilimi nedeniyle kişinin vücudunun biyoritminin bozulmasına denir. Vücudumuzun tüm metabolik ve psikolojik saati yaşam sürdüğümüz saat dilimine göre ayarlanmıştır. Saat diliminin değişmesiyle hem vücutsal saat hem de psikolojik saat bozulur. Jetlag kısa mesafeli uçak yolculuklarında görülmez.
Jetlag, vücudun biyoritmi ile, seyahat edilen yerin saatinin uyuşmaması ve vücudun bocalaması anlamına geliyor. Farklı zaman dilimleri arasında seyahat ettiğinizde vücudun buna uyum sağlaması biraz zaman alıyor. Jetlag olmak yorgunluk, halsizlik, uykusuzluk, kabızlık, ishal, dikkatsizlik gibi sorunlara yol açabilir. Bu belirtilerin en az 2sini görürseniz Jetlag Sendromu yaşıyorsunuz demektir.
Uçak biletleri ucuzladıkça veya yeni uçuş destinasyonları açıldıkça daha sık seyahat ediyoruz, ancak uçuşların insan sağlığı üzerine olan olumsuz etkilerini göz ardı etmemeliyiz.
Jetlag Olmamak İçin Önlemler
- Vücudunuzun su kaybına dikkat edin. Yolculuk sırasında ve sonrasında sizi rahatsız edecek, şişkinlik yapacak yiyeceklerden uzak durun.
- Alkol, kahve, demli çay ve enerji içeceklerini uçuş tarihinden 1 gün önce tüketmeyi bırakın ve uçuş sırasında tüketmeyin.
- Uçuştan 1 gün önce gideceğiniz destinasyonun saat dilimine göre uyku ve yeme-içme düzeninizi değiştirin.
- Uçuş sonrası eğer hava aydınlıksa otele yerleşip uyumayı tercih etmeyin. Mümkünse açık havada ve günlük yapmanız gereken aktiviteleri yapın. Yürüyüşler sağlıklı olabilir.
- Gittiğiniz destinasyonun uyku saati geldiğinde mutlaka kaliteli bir uykuya ihtiyacınız var. Bu esnada uyku ilacı alabilirsiniz.
Sık görülen semptomlar :
- Uyku bozukluğu – insomnia, erken uyanma, aşırı uyuma
- Gün içinde hissedilen yogunluk
- Konsantrasyon bozukluğu
- Mide rahatsızlığı, ishal veya kabızlık
- Kas tutulması
- Kadınlarda menstrüel semptomlar
- Sirkadiyen ritm bozulması
- Güneş ışığının etkisi
- Uçak kabin basıncı değişimi
- Katedilen zaman bölgelerinin sayısı
- Doğu yönüne seyahat etme
- Sürekli seyahat
- İleri yaş
- Kalp krizi
- Strok (inme)
- İlaçlar
- Benzodiyazepinler – örnek : Triazolam
- Zolpidem
- Eszopiklon
- Zaleplon
- Melatonin
- Ramelteon
- Işık Tedavisi